Adaçayı Nedir

[Admin]

Adaçayı (Salvia officinalis),
dişotu
ve meryemiye adları ile de tanınır. 30-70 cm
boyunda olan bitkinin menekşe renkli çiçekleri halka dizilişlidir.
Karşılıklı olan beyaz keçeli yaprakları gümüş gibi parıldar ve
acımtırak, ıtırlı bir koku yayarlar. Bahçe adaçayı, güneşli bir yerde yetiştirilmelidir. Don olayına karşı duyarlı
olduğu için, kış boyunca çam dalları ile örtülmesi doğru olur. Ülkemizde
İzmir bölgesinde bahçe adaçayı yetiştirilmektedir. Bir başka cins olan çayır adaçayı (Salvia pratensis -Salvia tribola),
çayırlarda, bayırlarda ve meralarda yetişir. Çevresine ıtırlı hoş bir
koku yayan mavi–menekşe renkli çiçeklerin pırıltısı uzaklardan seçilebilir. Çayır Adaçayı (Anadolu adaçayı) batı ve güney-batı Anadolu'da
bol olarak yetişmektedir. Anadolu adaçayından "elma
yağı" veya "acı elma
yağı" denilen yağ da üretilmektedir. Bu tür adaçayı da
kimyasal yapı ve tedavi etkisi bakımından tıbbi (bahçe) adaçayına
benzemektedir. Fakat burada tanıtmaya çalışacağımız

bahçe adaçayı (tıbbi adaçayı) ise, şifalılık bakımından daha
etkilidir.

Toplama/Kurutma: Bitki yaprakları çiçeklenme
öncesi, Mayıs-haziran aylarında toplanır. Etken maddelerinin doruğa ulaştığı
öğlen saatlerinde toplanan yapraklar, gölgeli ve havdar bir yerde kurumaya bırakılır.
İyice kuruduktan sonra ince kıyılarak, hava almayan kaplarda saklanır.

Bileşim: Eterli uçucu yağlar,
%30 Thujon, %5 Cineol,
Linalol, Borneol, Salven,
Pinen ve kafur; tanenler,
triterpenoitler, flavonlar;
Östojen benzeri maddeler; reçineli bileşikler içerir.



[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.][Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Bu
bitkinin çiçekleri, gargara ve adaçayı sirkesi yapmak için toplanır
(bir avuç çiçek, doğal sirkenin içinde bir süre bekletilir) ve elde
edilen sirke, uzunca bir süre hasta yatağından kalkamayan kişilere
rahatlatıcı ve canlandırıcı anlamda sürülerek, masaj yapılır.
Yapraklar daha çiçeklenme başlamadan, mayıs ve haziranda toplanır. Bitki
kuru ve güneşli günler boyunca, eterli yağlar oluşturduktan sonra,
yapraklar öğlen güneşinde toplanır ve gölgede kurutulur. Adaçayı, çok
eski çağlarda da ünlü bir şifalı bitki olarak tanınırdı. 13. Asırdan
kalma bir dizede şöyle deniyor: “Eğer dikmişsen adaçayını bahçeye,
ne gerek var ölmeye!" Adaçayının
eski çağlarda da ne büyük bir övgü ile anıldığını, çok eski bir
şifalı bitki kitabı şöyle anlatıyor: "Kutsal Meryemana,
Bebek İsa
ile Herodes’un gazabından kaçmak
zorunda kaldığında, kendisini saklamaları için, çayırdaki tüm
çiçeklerden yardım istemiş, ama hiçbir çiçek ona yanıt vermemiş.
İşte o zaman adaçayı eğilmiş ve Meryemana
sığınacak bir yer bulmuş. Onun sık ve koruyucu yapraklarının arasına
girerek Herodes’un askerlerinden saklanmış ve askerler onu görmeden geçip
gitmişler. Tehlike geçiştirildikten sonra, saklandığı yerden çıkan
Meryemana, tatlı sesiyle adaçayına şöyle demiş: Bu andan sonra sonsuza dek insanların en çok sevdiği çiçek sen
olacaksın. Seni, insanları tüm hastalıklardan koruyacak kadar güçlü kılıyorum. Bana yaptığın gibi, onları da ölümden kurtar!” İşte o zamandan
beri adaçayı, insanları iyileştirmek ve onlara
yardım etmek için her yıl yeniden çiçekleniyor.


[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]Adaçayı
[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] tüm bedeni
güçlendirir, kalp krizi tehlikesini azaltır
ve kötürümlüklerde çok
yaralıdır. Gece terlemelerinde ve aşırı terlemelerde, lavanta çiçeğinin
yanı sıra, yardımcı olabilecek tek bitkidir. Gece terlemesine neden olan
hastalığı iyileştirir ve bu hastalıkla el ele giden aşırı güçsüzlüğe, canlandırıcı
etkisi sayesinde son
verir. Hastalık sonrası güçsüzlük hallerinde başarıyla kullanılabilir. Pek çok
doktorun, adaçayının
değerli özelliklerini artık iyice tanımış olduklarını
biliyoruz (Referans1: M.Treben). Onu kramplarda, omurilik rahatsızlıklarında, beze hastalıklarında ve organ
titrekliklerinde büyük bir başarıyla kullanıyorlar. Yukarda belirtilen
hastalıklarda, günde 2 su bardağı çay yudumlanarak içilmelidir.Adaçayı,
hasta karaciğeri de çok olumlu etkiler, onunla ilgili tüm rahatsızlıkları
giderir ve gazları yok eder. Kan temizleyici etkisi vardır. Solunum
organlarını ve mideyi balgamsı
salgılardan temizler, iştah açıcıdır.
Mideyi ve bağırsakları rahatlatır, gazların dışkılanmasını sağlar. Kramp
çözücü etkisi sayesinde, ishalde çok rahatlatıcıdır. Böcek sokmalarında, sokulan
bölgeye adaçayı yaprağının tozu uygulanır. Adaçayı, dıştan uygulandığında, yaprağın tozu uygulanır.
Adaçayı dıştan uygulandığında (Çalkalama
ve Gargara), bademcik iltihabı, boğaz
hastalıkları, diş iltihaplanmaları, yutak ve ağız boşluğu iltihaplanmalarında veya ülserlerinde özellikle önerilir. Eğer
zamanında adaçayı
kullanılmış olsaydı, pek çok çocukta ve yetişkinde bademcik
ameliyatına
gerek kalmayabilirdi. Bedenimizin polisleri olarak, zehirli maddeleri
yakalayan ve zararsız hale getiren bademcikler alındığında, ağızdan
giren zararlı maddeler doğruca böbreklere ulaşırlar. Adaçayı,
sallanan dişlere, dişeti çekilmesine ve kanamasına
karşı da
([Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]) başarıyla kullanılabilir veya
bitki çayına batırılan
pamuk hasta bölgelere uygulanır. Ayrıca dıştan kullanımda da, gargara ve
çalkalamaların yanısıra yara kompresi olarak da kullanılabilir. Sinirli ve
yorgun olan kişiler ve dölyatağı (rahim) hastalığı çeken kadınlar arada sırada adaçayı
oturma banyoları almalıdırlar.
Zayıf ve güçsüz çocuklara
balla tatlandırılarak içirilir. Bu çay, tahriş kaynaklı öksürüklerde
de başarılıdır. Şifalı bitki olarak
kullanılmasının yanı sıra, adaçayının çok değerli bir baharat
olduğunu ve böylece mutfaklara girdiğini de unutmamak gerekir.

UYARILAR:


Adaçayının aşırı
kullanımında kan basıncı (tansiyon) yükselebilir. Dölyatağı
(Rahim) kaslarını uyardığı için,
gebelik sürecinde
kullanılmaz. Annelerin süt üretimini durdurur. Önerilen dozajlara uyulduğunda,
bilinen başka bir yan etkisi yoktur.

Kullanım




Biçimleri:

Çay
hazırlamak: Yarım
veya bir tatlı kaşığı dolusu ince kıyılmış kuru yaprak, bir su bardağı
dolusu kaynar suyla haşlanır ve üstü kapalı olarak 10 dakika demlendikten
sonra süzülür. Günde 2-3 bardak içilir. Taze bitki kullanılması durumunda
4-5 dakika demleme süresi yeterlidir.

Çalkalama/Gargara:

2-3 tatlı kaşığı kurutlmuş ve ince kıyılmış yaprak, 2 bardak soğuk
suya eklenir ve ateşe konur. kaynamaya başlayınca ocaktan indirilir ve üstü
kapalı olarak 15 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde pek çok kere
5-10 dakika süreli gargaralar yapılır.

Tentür
Kullanımı:
Günde 3 kere, 15-20 damla kadar D2 inceltisindeki tentür,
yarım kahve fincanı suya eklenerek alınır. Çay olarak kullanılabildiği
her yerde tentür de kullanılabilir.

Karışımlar:
Gargaralarda ve çalkalamalarda [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.],
sindirim sorunlarında ise Mayıs
papatyası ile eşit oranda karıştırılır.

Adaçayı Sirkesi: Geniş
ağızlı bir şişe, çayır adaçayı
çiçeği ile doldurulur, çiçeklerin üstüne çıkacak kadar doğal
üzüm sirkesi eklenir ve şişe 14 gün güneşte veya sıcak bir ortamda,
arada bir çalkalanarak bekletilir ve süzülür.

Oturma
banyosu:İki avuç dolusu yaprak soğuk suda gece boyunca
bekletilir. Ertesi gün kaynama derecesine kadar ısıtılır, 5-6 dakika
demlendikten sonra süzülür ve banyo suyuna eklenir.