Parmaklarımız neden çıtlar?

[Duygusuzifade]

Bazı insanlar her iki elinin parmaklarını birbirine geçirerek ve onları
gererek ses çıkartırlar, yani çıtlatırlar. Çoğumuz buradan gelen sesin
kemiklerden geldiğini sanırız, hatta rahatsız oluruz ama nedense bunu
yapanlar hallerinden memnun görünürler.

En çok ve kolaylıkla çıtlattığımız yerler vücudumuzda en çok bulunan
sürtünmeli eklem yerleridir. Bu tip eklem yerlerinde, örneğin
parmaklarımızda, iki kemiğin birleştiği yerde bir
bağlantı kapsülü vardır. Bu kapsülün içinde kemiklerin hareketleri
sırasında buraları yağlayan bir sıvı vardır. Bu sıvının içinde erimiş
halde oksijen, nitrojen ve karbondioksit gazları bulunur.

Vücudumuzda en kolay çıtlatabileceğimiz eklem yerlerimiz
parmaklarımızdır. Parmaklarımız gerilince ve eklem yerlerimiz
düzleşince bu kapsül de gerilir. İçindeki sıvının basıncı azalır ve gaz
kabarcıkları patlamaya başlar. İşte kulağımıza gelenler bu seslerdir.
Patlayan kabarcıklar neticesinde gazlar bu sıvıyı terk eder, sıvı daha
da genleşir ve eklem yerinin hareket kabiliyetini arttırır.

Şüphesiz ki eklem yerinin gerilmesi, bu kapsülün boyu ile sınırlıdır.
Eğer parmaklarınızı çıtlattığınız anda röntgenini de çekerseniz, eklem
içinde oluşan gaz kabarcıklarını görebilirsiniz. Bu olay eklem
yerindeki hacmi yaklaşık yüzde 15-20 artırır.

Aynı parmağınızı arka arkaya çıtlatamazsınız. Bir süre beklemeniz
gerekir, çünkü gaz kabarcıklarının sıvı içersinde tekrar oluşması biraz
zaman alır.

Tüm bu açıklamalar, deneylerle ispatlanmasına rağmen, yine de bu kadar
küçük gaz miktarının bu kadar büyük bir ses çıkartabilmesinin nedeni
hala anlaşılmış değildir. Bu sorunun tatmin edici bir cevabı da henüz
yoktur. Ayrıca detaylı çalışmalar göstermiştir ki, çıtırdama sırasında
iki ayrı ses duyulmaktadır. Birincisinin gaz kabarcıklarının patlaması
olduğu biliniyor. İkinci sesin ise kapsülün uzama sınırına vardığında
çıktığı sanılıyor.

Evet geldik en çok merak edilen soruya! Parmaklarımızı çıtlatmak
vücudumuz için zararlı mıdır? Bu konuda elde çok az bilimsel çalışma
sonucu vardır. Bir görüşe göre parmak çıtlatmanın eklem yerlerimizdeki
sıvıya bir tesiri yoktur. Diğer bir görüşe göre ise sürekli olarak bunu
yapanlarda ve bunu alışkanlık haline getirenlerde, eklemler etrafındaki
yumuşak doku zarar görmekte, parmaklar şişmekte, dolayısı ile elin
kavrama gücü azalmaktadır.